Wśród rosnącej liczby chorób alergicznych warto zwrócić uwagę na alergie pokarmowe. Niepożądane reakcje na pokarmy należy nazywac nadwrażliwością na pokarm, jeżeli zaś został udokumentowany mechanizm immunologiczny to właściwym określeniem jest alergia pokarmowa.
Szacuje się, że alergie pokarmowe dotykają 6% dzieci oraz 2-4% dorosłych, przy czym stężenie alergenu wywołujące reakcję alergiczną może być zupełnie inne dla osób, które wykazują alergię na ten sam pokarm. U części dzieci alergie pokarmowe mijają wraz z wiekiem.
Praktycznie każdy pokarm może powodować reakcję alergiczną. Również objawy alergii pokarmowej są bardzo różnorodne i mogą dotykać skóry (wysypka, świąd, pokrzywka), układu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka) czy układu oddechowego (duszności, kaszel, obrzęk krtani). Najbardziej skrajną odpowiedzią organizmu na alergen jest wstrząs anafilaktyczny, który może doprowadzić nawet do śmierci.
Pokarmy, które najczęściej wywołują niewłaściwą reakcję organizmu, decyzją Unii Europejskiej muszą być wymieniane na opakowaniach produktów, jeśli są ich składnikami. Należą do nich:
- Zboża zawierające gluten (tj. pszenica, żyto, jęczmień, owies, pszenica orkisz, kamut lub ich odmiany hybrydowe) i produkty pochodne.
- Skorupiaki i produkty pochodne.Alergie pokarmowe
- Jaja i produkty pochodne.
- Ryby i produkty pochodne.
- Orzeszki ziemne/orzeszki arachidowe i produkty pochodne.
- Soja i produkty pochodne.
- Mleko i produkty pochodne (łącznie z laktozą).
- Orzechy tj. migdały, orzechy laskowe, orzechy włoskie, orzechy nerkowca, orzechy pekan, orzechy brazylijskie, pistacje, orzechy makadamia i produkty pochodne.
- Seler i produkty pochodne.
- Gorczyca i produkty pochodne.
- Nasiona sezamu i produkty pochodne.
- Dwutlenek siarki i siarczyny w stężeniach powyżej 10 mg/kg lub 10 mg/l w przeliczeniu na SO2.
- Łubin i produkty pochodne.
- Mięczaki i produkty pochodne.
Celem oznaczania produktów jest ostrzeżenie osób wrażliwych przed pokarmami, które mogą wywołać negatywną reakcję ich organizmu (nie tylko alergiczną). Dieta eliminacyjna jest bowiem podstawowym narzędziem walki z alergenami pokarmowymi.
Niekiedy można spotkać na opakowaniach produktów spożywczych zwrot „może zawierać”, co oznacza, że dany produkt, choć w składzie nie ma czynnika uczulającego, to jednak na linii produkcyjnej mógł zostać „zanieczyszczony” alergenami, np. orzechami.
W przypadku podejrzenia alergii pokarmowej należy zgłosić się do lekarza alergologa, który będzie w stanie odróżnić ją od nietolerancji pokarmowej, a przede wszystkim zaproponować właściwe dietę i leczenie.